حافظه رم (RAM) چیست؟ هر آنچه که باید درباره آن بدانید

به گزارش مجله اینمن، افراد زیادی معمولا کامپیوتر را با مغز انسان مقایسه می نمایند که گاهی اوقات این یک مقایسه مناسب محسوب می گردد. به عنوان مثال، هم مغز و هم کامپیوتر از حافظه کوتاه مدت و بلندمدت بهره می برد. حافظه رم هم به نوعی حافظه کوتاه مدت کامپیوتر محسوب می گردد و در ادامه به ویژگی های آن می پردازیم.

حافظه رم چیست؟

RAM مخفف حافظه دسترسی تصادفی (Random Access Memory) است و اگر تا به حال یک کامپیوتر دسکتاپ یا لپ تاپ را باز نموده باشید، مطمئنا با این قطعه روبرو شده اید. در تصویر بالا، شاهد یک حافظه رم مدرن مختص کامپیوترهای دسکتاپ هستید. این نوع رم ها از یک کیس جذاب بهره می برند که به عنوان پخش نماینده گرما هم انجام وظیفه می نمایند. با این حال، این ویژگی عمدتا برای کاربرانی است که به اورکلاک کردن سیستم خود علاقه دارند و در غیر این صورت، این مشخصه بیشتر جذابیت ظاهری حافظه رم را افزایش می دهد.

در عین حال، حافظه رم لپ تاپ ها بسیار ساده تر و کوچکتر هستند زیرا لپ تاپ ها فضای کمتری برای قطعات سخت افزاری دارند. همچنین برخلاف کیس های مدرن کامپیوترهای دسکتاپ که از پنل های شفاف بهره می برند، درون لپ تاپ ها دیده نمی شود. با این وجود، می توانید رم های لپ تاپ دارای پخش نماینده حرارت به خصوص برای لپ تاپ های گیمینگ را خریداری کنید.

رم چه کارهایی را انجام می دهد؟

بنابراین حالا می دانیم که این قطعات متصل به مادربورد حافظه رم هستند و به عنوان حافظه کوتاه مدت سیستم عمل می نمایند، اما در عمل این حافظه رم چه کارهایی را انجام می دهد؟ زمانی که می خواهید با کامپیوتر خود کاری مانند باز کردن یک فایل متن را انجام دهید، کامپیوتر برای این کار باید به داده های موجود در آن فایل دسترسی داشته باشد. زمانی که روی آن نوشته کار نمی کنید یا روی گزینه ذخیره کلیک می کنید، آخرین نسخه این فایل در حافظه بلند مدت در هارد درایو ذخیره می شود.

با این حال، هنگامی که مشغول ویرایش آن فایل هستید، جدیدترین داده ها برای دسترسی سریع تر در حافظه رم قرار می گیرند. این موضوع برای انواع و اقسام فایل ها و کارهای مختلف صدق می نماید. به عنوان مثال انواع برنامه ها و فایل های سیستم عامل در حافظه رم قرار می گیرند تا سیستم بتواند با سرعت بیشتری انجام وظیفه کند.

باید خاطرنشان کنیم رم تنها حافظه کوتاه مدت کامپیوتر محسوب نمی شود. به عنوان مثال کارت گرافیک هم از نوعی حافظه رم بهره می برد و حتی در پردازنده ها هم حافظه های کش وجود دارد که آن ها هم حافظه های موقتی محسوب می شوند. با این وجود، در نهایت رم مهم ترین مکان برای داده هایی است که به طور فعالانه توسط سیستم استفاده می شوند.

نحوه کارکرد حافظه رم

حافظه رم از خازن های کوچک و ترانزیستورها تشکیل شده که قادر به نگه داشتن بار الکتریکی هستند؛ با این کار فرایند ذخیره سازی داده ها انجام می شود و به عنوان مثال پردازنده ها و دیگر بخش های کامپیوتر اساسا از فرایند مشابهی بهره می برند. این شارژ الکتریکی باید به طور مداوم به روزرسانی شود. اگر این کار صورت نگیرد، خازن ها خیلی سریع شارژ خود را از دست می دهند و داده ها از حافظه رم ناپدید می شوند.

این حقیقت که داده ها می توانند به سرعت از دست بفرایند، منجر به افزایش اهمیت ذخیره سازی آن ها در هارد درایو یا حافظه های SSD می شود. به همین خاطر بسیاری از برنامه ها از قابلیت ذخیره سازی اتوماتیک بهره می برند و مرتبا محتوای موردنظر را در حافظه دائمی کامپیوتر ذخیره می نمایند تا در صورت خاموش شدن غیر منتظره کامپیوتر، اطلاعات کاربران از دست نرود.

متخصصین تحت شرایط خاص می توانند اطلاعات را از حافظه رم بازیابی نمایند. اما اغلب اوقات، وقتی کار شما با یک فایل تمام می شود یا کامپیوتر را خاموش می کنید، اطلاعات موجود در رم از بین می فرایند.

8 روش برای آزادسازی حافظه رم در ویندوز

DDR چیست؟

حافظه های رم در انواع مختلفی ارائه می شوند و در حال حاضر رایج ترین حافظه های رم استفاده شده از نوع DDR4 هستند. به طور خلاصه این نوع حافظه ها در هر سیکل کلاک به جای یک واحد داده، دو واحد داده را جابجا می نمایند و در نتیجه به آن ها Double Data Rate یا به طور اختصار DDR گفته می شود.

همان طور که احتمالا می دانید، قبل از DDR4 رم های DDR3 استفاده می شدند. هنوز هم بعضی کامپیوترها از این نوع رم بهره می برند. در اواخر سال 2014 از رم DDR4 رونمایی شد و این نوع حافظه های رم چند سال بعد همه گیر شدند. در حالت کلی می توان گفت هر نسل DDR در مقایسه با نسل قبلی سرعت بیشتری دارد، برق کمتری مصرف می نماید و زمان تأخیر را کمتر نموده است.

باید خاطرنشان کنیم که هر نسل از این حافظه های رم تنها با کامپیوترهای سازگار با همان نسل قابل استفاده هستند و اگر مثلا مادربورد سیستم شما از رم DDR3 پشتیبانی می نماید، نمی توانید برای آن از رم DDR4 بهره ببرید. این موضوع به تعداد پین های اتصال هرکدام از این رم ها و فاصله بین شکاف وسط ماژول برمی شود که بین نسل های مختلف تفاوت وجود دارد.

همچنین دو فرم ساختاری کلی برای حافظه های رم وجود دارد که یکی از آن ها DIMM و دیگری SODIMM نامیده می شود که تفاوت اصلی در سایز این ماژول ها است. حافظه های DIMM ابعاد بزرگتر و کشیده تری دارند و در کامپیوترهای دسکتاپ و سرورها استفاده می شوند. اما حافظه های رم SODIMM به دلیل ابعاد کوچکتر درون لپ تاپ ها و کامپیوترهای All In One تعبیه می شوند.

بعضی از لپ تاپ ها دارای ماژول های رم یکپارچه با مادربورد هستند. اگر لپ تاپ چنین مشخصه ای داشته باشد، دیگر کاربران نمی توانند رم آن را تعویض نمایند یا ارتقا دهند.

سرعت، ولتاژ و ظرفیت

در حالی که اصول اولیه رم بسیار ساده است، اما حتی در بین رم های DDR4 هم مدل های بسیار متنوعی وجود دارد. به عنوان مثال رم ها در سرعت های مختلف مانند 2400، 3000 یا 3200 مگاهرتز راهی بازار می شوند و همچنین باید به ظرفیت های متنوع مانند 4، 8 یا 16 گیگابایت اشاره کنیم.

یکی دیگر از نکات مهم در رابطه با حافظه های رم، بحث تعداد کانال است. امروزه در بازار رم های تک کاناله، دو کاناله و چهارکاناله وجود دارد. به صورت کلی بهره گیری از سیستم چند کاناله، منجر به بهبود پنهای باند می شود و یعنی حافظه رم می تواند در هر لحظه میزان بیشتری از داده ها را جابه جا کند. به همین خاطر توصیه می شود به جای خرید یک رم 8 گیگابیتی، دو رم 4 گیگابایتی را خریداری کنید.

بسیاری از کاربران مدعی هستند که می توان مدل های مختلف رم در کنار یکدیگر به مادربورد متصل کرد. اگرچه چنین چیزی تا حد زیادی صحت دارد، اما در کل توصیه می شود که از رم های مبتنی بر ظرفیت، سرعت و حتی ساخت شرکت یکسانی برای سیستم خود بهره ببرید.

متخصصین به کاربران توصیه می نمایند که هنگام خرید رم توجه نمایند که این حافظه ها ولتاژ یکسانی داشته باشند. البته از آنجایی که تقریبا تمام رم های دسکتاپ DDR4 مبتنی بر ولتاژ 1.35 ولت هستند، در این زمینه نگرانی چندانی وجود ندارد. با این حال، برای لپ تاپ ها و دیگر نسل های حافظه های رم اوضاع کمی متفاوت است.

اگر برای ارتقای رم لپ تاپ نمی توانید همان مدل فعلی استفاده شده را پیدا کنید، حداقل دقت کنید از ولتاژ، سرعت و ظرفیت یکسانی بهره ببرد. اینکه چه مقدار رم می توانید بهره ببرید به مادربورد سیستم شما بستگی دارد. به عنوان مثال، شاید یک لپ تاپ قدیمی فقط می تواند از 8 گیگابایت رم DDR3 پشتیبانی کند.

با این حال، کامپیوترهای دسکتاپ مدرن ممکن است با توجه به پردازنده و مادربورد خود بتوانند تا 128 گیگابایت رم DDR4 پشتیبانی نمایند. با این حال برای بیشتر کاربران، 8 تا 16 گیگابایت حافظه رم کافی محسوب می شود.

ما در این مطلب کوشش کردیم با زبان بسیار ساده بعضی مفاهیم اصلی مربوط به حافظه های رم را شرح دهیم و در این زمینه می توان شرحات بسیار بیشتری را ارائه داد. امیدواریم با همین شرحات ساده هم برای ارتقای رم کامپیوتر خود راحت تر از گذشته بتوانید تصمیم گیری کنید.