فین و مارم؛ زیباترین باغ شهرجنوب
به گزارش مجله اینمن، فین و مارم؛ زیباترین باغ شهرجنوب عنوان اثری جامع از عبدالحمید ترابی از نویسندگان حوزه های اجتماعی و فرهنگی استان هرمزگان است.
از وبلاگ ساعت گلورایا دیدن فرمایید و کلی مقاله و خبر جالب مطالعه نمایید.
به گزارش خبرنگاران آنلاین به نقل از ایرنا، نوبت نخست کتاب فین و مارم؛ زیباترین باغ شهرجنوب در 720 صفحه و با یکهزار نسخه به قیمت 450هزار ریال توسط موسسه نشر همسایه در سال 94 به چاپ رسیده است.
نویسنده این اثر خود را به مرحوم کربلایی ابوتراب فینی خیر بزرگ فین و فرزندان شهیدش تقدیم نموده است.
این کتاب دارای 15 فصل شامل فین به چه معنی است؟ ، فرهنگ عمومی، فرهنگ اعتقادات، فرهنگ ازدواج و تشکیل خانواده، صندلی عرف، محرم و تعزیه، میراث فرهنگی، مغ و نخیلات، چشمه و آب، غذا و بهداشت، کوه ها و بادها، نام ها و رودخانه ها، بازی ها، خاطرات و سروده ها و پیوست ها است.
فصل نخست کتاب به شرح معنی فین، فین گذرگاه اردشیر بابکان، معرفی قبیله و تیره ها، علت های مهاجرپذیری فین، امنیت شغلی و محلی، فین درعرصه تاریخ قبل از اسلام، موقعیت جغرافیایی فین، فین تا پیش از حکومت کربلایی ابوتراب، القاب رئیس و ملا، میرزا، درویش، اسامی کلانترهای فین و آخرین کلانتر و کدخدای فین پرداخته است.
نویسنده در فصل دوم و سوم این کتاب به فرهنگ عمومی و اعتقادی پرداخته است؛ موسیقی سنتی قدیم، آهنگ، ترانه، بیت، شربه با نیزدن، لالایی، تاثیرموسیقی و آشنایان موسیقی، لوطی های معروف، فرهنگ اعتقادات و آداب و رسوم، نوروزنامه بچه ها، دعا، استخاره، چشم شوری و چشم زنی، شرایط صدور شناسنامه، مکتب خانه ها و شاهنامه خوانی، آموزش و پرورش، تاسیس دبستان دختران، ازدواج پدرسالاری و ازدواج طبقاتی بخشی از محورهای بخش فرهنگ عمومی و اعتقادی در این دو فصل است.
فصل پنجم به صندلی عرف، حرف شنوی و حمام زنانه اختصاص دارد و فصل ششم نیز به موضوع محرم و تعزیه، معرفی تکایا و مسجدها، قدمگاه ها و نمونه هایی از نوحه های قدیمی فین و مارم اشاره دارد.
نویسنده از فصل هفتم به معرفی میراث فرهنگی و جاذبه های تاریخی، صندلی کشاورزی ومعرفی انواغ نخل ها، چشمه و آب، نام رودخانه ها، غذا وبهداشت، کوه ها و بادها، بازی های محلی و خاطرات و سرودهای معروف دراین منطقه از فین پرداخته است.
عبدالحمید ترابی دربخشی از متن پیشگفتار که اسفندماه 91 آن را نوشته، شرح داده است: بی تردید هرکس که بخواهد درباره فین و از هر بابت مطلبی بنویسد باید خود را مرهون زحمت های استاد احمد سایبانی بداند، زیرا او بود که نخستین گام را در این راه برداشت. در حکومت کربلایی ابوتراب و کلانترهای بعدی که فرزندان و نوه های او هستند امنیت و آسایش مردم زبانزد است. اهالی از لحاظ معیشتی خودکفا بودند؛ گندم، جو، ذرت، گوجه، بادمجان، تخم مرغ و مرغ گوشتی و حتی روبار گیوه در محل تامین می شد و فقط چای، نفت و پوشاک از بندر- بندرعباس- یا لارستان تامین می شد.
نویسنده در این بخش اضافه نموده است: سال هایی که مردم قدیم به خاطر دارند در فین حتی مساله طبابت و مداوا و زایمان چندان مساله مسئله ای نبود؛ اشخاصی که از طبابت، مامایی، شکسته بنی، زخم شویی و ختنه کردن مهارت کافی داشتند.
ملامحمدحسین جراحی و نیاکان او در امر طبابت از هر لحاظ توانا بودند، غلام حاجی در کهتک از نظر شکسته بندی فوق العاده بود، علی محمد حسین رنجبر در مارم در شکسته بندی مهارت کامل دارد؛ خدماتش رایگان است.
سرگرمی های ورزشی، آوازخواندن ها، عزاگیری ها، مدرسه آمدن از مارم تا فین به پای پیاده، رفتن از لاور به فین برای مردم تفریح و معمولی بود.
نویسنده در این بخش پایانی پیشگفتار توصیه نموده است: گذشته های ما گذشته های خاطره انگیز و جالبی است، آن را تجدید کنید، نخل های سربه فلک کشیده را رها نکنید، هر مغی(نخل) که افتاد جایش بکارید، باغات خود را حفظ کنید.
نویسنده بر روی جلد دوم کتاب شرح داده است: این ساختمان که حدود یکصدسال قدمت دارد از خشت و گل و سقف آن از تنه نخل(کُنده) است، محل زندگی و دفتر کار کلانتر(پدرم) و به نام های دیدکی و پنج دری معروف است. ساختمان مشرف به نخسلتان زیبا و سرسبز مارم است و به همین سبب منظریه نیز نام دارد نه تنها خودم که فرزندانم فریبا و شکوفه در همین ساختمان به جهان آمده اند، لذا برای ما خاطراتی دارد. اخیرا سقف برداری شد و تمام کُنده های آن برداشته و کُنده نو و رنگین جایگزین نمودم. اغلب محل بازدید گردشگران است.
میراث فرهنگی مایل است آن را به نام خود ثبت کند اما چون خاطراتی از آن دارم دلم نمی آید آن را از خود و فرزندان و بستگان جدا کنم لذا با کلیه نخل های کناره در اختیار خودم است.
در ادامه این متن شعری از نوید جعفرپور نوشته است:
برفراز بام مارم ساختمانی است در دلش بسیار رازهای نهانی است
نام این سرای یادگاران دیدکی است خشت خشت بنایش شوق زندگی است
فین به چه معنی است؟
در فصل اول این کتاب با عنوان فین به چه معنی است؟، نویسنده شرح داده است که؛ تا آنجا که اطلاع داریم در کشور عزیزمان ایران دو منطقه به نام فین وجود دارد، یکی در کاشان و دیگری در بندرعباس با این تفاوت که در فین هیچ اتفاق ناخوشایندی روی نداده درحالی که فین کاشان خاطره تلخ نامدارترین شخصیت کشورمان را در پرونده خود دارد.
روزی در ادامه کل میراث فرهنگی استان از مهندس بهمنی کارشناس خواهش کردم با اداره کل میراث فرهنگی کاشان تماس بگیرد و بپرسد که از نظر آنان فین چه معنی دارد در پاسخ ایشان گفتند فین به محلی گفته می گردد که برفراز تپه ای است و در پایین آن دشت وسیعی با خانه های گلی پراکنده واقع شده باشد و هم چنین دارای چشمه های آب و حمان طبیعی باشد؛ درست همان شرایطی که فین ما دارد و از لحاظ موقعیت و شرایط طبیعی این دو فین باهم مشابه اند.
عده ای از پژوهشگران فین را پین می دانند که بعد از حضور اعراب تغییر حرف داده شده مثل کلمات پیل، پالوده و سپید که تبدیل به فیل، فالوده و سفید شده است.
در شمال شرقی فین نیز کوهی وجود دارد به نام فی نو که نمی توان آن را از فین جدا دانست.
عبدالحمید ترابی نویسنده و پژوهشگر شهرستان فین متولد 1312 شمسی و دارای دانشنامه حقوق از دانشگاه تهران و سوابق فرهنگی و پرورشی مختلفی
2 کتاب جامع و ارزشمند درعرصه اجتماعی و فرهنگی و تبارشناسی خانوادگی و باغ شهر با عنوان فین و مارم؛ زیباترین باغ شهرجنوب و کتابی در حوزه فرهنگ و گویش این منطقه با نام های فرهنگ مردم فین و مارم است که این کتاب وی آبان 1388 در 790صفحه به چاپ رسیده است.
رئیس اداره آموزش و پرورش قشم و معلمی در منطقه فین و نیز خدمت در دادگاه اداری از سوابق این نویسنده استان هرمزگان است.
منبع: همشهری آنلاین