راهنمای کامل نگهداری و تکثیر گیاه برگ انجیری (مونسترا) در خانه
به گزارش مجله اینمن، گیاه مونسترا یا برگ انجیری یکی از گیاهان آپارتمانی زیبا و محبوب است که به خاطر برگ های زیبایش معروفیت دارد. این گیاه که اگر به خوبی از آن نگهداری کنید حسابی بزرگ می شود، به راحتی تکثیر می شود و هدیه زیبایی برای شاد کردن عزیزان تان است. در ادامه با خبرنگاران مگ همراه باشید در مورد برگ انجیری یا مونسترا و روش های نگهداری از آن بیشتر بخوانید.
برگ انجیری یا مونسترا
گیاه برگ انجیری که با نام مونسترا هم شناخته می شود، بومی جنگل های بارانی در آمریکای مرکزی است. برگ انجیری یک گیاه همیشه سبز، بالارونده و مقاوم است که نگهداری آسان و ظاهری چشم نواز دارد. به علت وجود همین ویژگی ها، برگ انجیری نه تنها یک گیاه آپارتمانی محبوب است بلکه بسکمک از طراحان داخلی ترجیح می دهند برای طراحی فضاهای مسکونی و تجاری از این گیاه استفاده کنند.
برگ انجیری در فضاهای بسته سرعت رشد میانهی دارد و در یک سال بین 30 تا 60 سانتی متر رشد می کند. برگ انجیری برگ هایی چرمی، براق، شکاف دار و قلبی شکل دارد که از ریشه هوایی و پیچ خورده این گیاه منشعب می شوند. از ریشه هوایی این گیاه برای تهیه طناب و سبد استفاده می شود.
از آن جایی که برگ های سوراخ دار این گیاه تا 90 سانتی متر رشد می کنند، برگ انجیری با نام گیاه پنیر سوئیسی (Swiss cheese plant) هم شناخته می شود.
اگر برگ انجیری در فضای باز و در شرایط مناسب کاشته شود، گل های کرم رنگ می دهد. زنبورها این گل ها را برای تغذیه انتخاب می کنند و با این کار گرده افشانی گیاه را انجام می دهند. میوه های آب دار برگ انجیری خوراکی هستند و طعم آن ها ترکیبی از طعم موز و آناناس است. البته میوه دهی در برگ انجیری هایی که به عنوان گیاه آپارتمانی از آن ها نگهداری می شود بسیار نادر است.
این گیاه زیبا ممکن است برای حیوانات خانگی سمی باشد.
جدول اطلاعات کلی در مورد مونسترا
| نام رایج | گیاه پنیر سوئیسی، برگ انجیری |
| نام علمی | Monstera deliciosa |
| نوع گیاه | همیشه سبز رونده |
| ابعاد | یک متر طول و یک متر عرض |
| نور آفتاب | نور زیاد و غیرمستقیم، کمی سایه |
| نوع خاک | خاک را زهکشی خوب و مبتنی بر پیت |
| خاک pH | اسیدی یا خنثی |
| زمان گل دهی | اواسط تابستان |
| رنگ گل | کرم |
| منطقه بومی | آمریکای مرکزی |
نگهداری گیاه برگ انجیری (مونسترا)
اگر از برگ انجیری در هوای گرم و مرطوب نگهداری شود، در تمام طول سال رشد می کند. اگر از برگ انجیری در فضای باز نگهداری می کنید، گیاه را در مکانی که اندازهی سایه دارد قرار دهید و برای خاک گیاه زهکشی مناسبی انجام دهید. اگر خاک منطقه ای که در آن زندگی می کنید به طور طبیعی شور است، از کاشتن گیاه در باغچه خودداری کنید. در این شرایط، گیاه را در گلدان بکارید و از آن در پاسیو یا سایر فضاهای بسته نگهداری کنید. اگر برای کوددهی به برگ انجیری از یک کود مناسب استفاده کنید که ترکیبات متعادلی داشته باشد و کوددهی را سه یا چهار نوبت در سال انجام دهید، ممکن است گیاه تا سه متر و حتی بیشتر رشد کند. اگر می خواهید از برگ انجیری به عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری کنید، گلدانی را انتخاب کنید که عمیق باشد و سوراخ های زیادی برای زهکشی داشته باشد.
نور و دما
این گیاه همیشه سبز مکانی پرنور را ترجیح می دهد که در معرض نور مستقیم خورشید نباشد و دمای آن بین 18 تا 24 درجه سانتی گراد ثابت باشد. در ماه هایی که هوا گرم است، اگر برگ انجیری در معرض نور مستقیم و شدید قرار بگیرد ممکن است دچار سوختگی برگ ها شود. البته اگر از برگ انجیری در فضای بسته نگهداری می کنید، باید گیاه را حداقل سالی یک بار به فضای باز انتقال دهید تا در معرض نور مستقیم قرار بگیرد. این کار رشد گیاه را تقویت می کند و باعث می شود گیاهی سرسبزتر و شاداب تر داشته باشید. گیاه پنیر سوئیسی می تواند در منطقه ها جنگلی که کاملاً سایه هستند یا نیمی از نور خورشید را دریافت می کنند رشد کند. اگر در این شرایط زندگی می کنید، می توانید از این گیاه در فضاهای باز هم نگهداری کنید.
گاهی مشاهده می شود بعضی از برگ انجیری ها برگ هایی بزرگ تر با شکاف های بیشتر دارند. برگ های شکاف دار برای شکافته شدن به انرژی زیادی نیاز دارند. هر چه گیاه نور بیشتری دریافت کند برگ هایی بزرگتر با شکاف های بیشتر خواهد داشت. کمبود نور باعث می شود گیاه برگ های کوچک تری داشته باشد. این برگ های کوچک به اندازه برگ های بزرگ مجذوب کننده نیستند. البته اندازه برگ ها به نژاد گیاه هم بستگی دارد. بعضی از گونه های مونسترا برگ های بزرگتری دارند.
خاک
برای نگهداری در گلدان، برگ انجیری به خاکی نیاز دارد که ترکیب اصلی آن پیت ماس باشد. در خارج از گلدان، خاک های شنی سبک، لومی میانه، رسی سنگین با pH اسیدی یا خنثی برای کاشتن این گیاه مناسب هستند. البته اگر زهکشی مناسبی انجام شود، برگ انجیری در بیشتر خاک های نسبتاً مرطوب رشد می کند.
آب
تا زمانی که برگ انجیری رشد می کند، گیاه را به طور منظم هر یک تا دو هفته یک بار آبکمک کنید. در هر نوبت آبکمک، به اندازه ای آب بدهید که آب اضافی از سوراخ های زهکشی خارج شود. آب خارج شده را دوباره داخل گلدان نریزید چرا که گیاه آب مورد نیاز خودش را دریافت کرده است. بین دو نوبت آبکمک باید خاک کمی خشک شده باشد. در پاییز و زمستان نوبت های آبکمک را کاهش دهید. برای افزایش رطوبت در فضاهای بسته، گیاه را غبارپاشی کنید. برای غبارپاشی برگ انجیری از آب مقطر یا آب باران استفاده کنید.
کود
اگر از برگ انجیری در فضای بسته نگهداری می کنید و می خواهید کوددهی انجام دهید یا گیاهتان به کوددهی نیاز دارد، از کودهای مایع متعادل (20-20-20) استفاده کنید و هر چند هفته یک بار کوددهی را انجام دهید. نصف قاشق چایخوری کود مایع را در 4 لیتر آب رقیق کنید و در نوبت های آبکمک از این کود رقیق شده به جای آب استفاده کنید. محلول حاوی کود را به اندازه ای روی خاک بریزید که اندازه اضافی آن از سوراخ های زهکشی خارج شود. ظرف زیر گلدان را از کود رقیق شده اضافی تخلیه کنید چرا که گیاه به اندازه مورد نیاز کود دریافت کرده است و نمی تواند از بقیه آن استفاده کند.
هرس
اگر ریشه های هوایی بیش از اندازه رشد کرده اند و ظاهری نامنظم دارند، می توانید آن ها را کوتاه کنید. البته استفاده از یک گلدان بزرگ تر و گذاشتن ریشه های هوایی داخل خاک ترجیح دارد. بر خلاف بعضی از گیاهان آپارتمانی، این ریشه ها به سطوح آسیب نمی زنند. ساقه ها و برگ ها واکنش خوبی به هرس نشان می دهند و می توان از آن ها برای تکثیر گیاه استفاده کرد.
تکثیر گیاه برگ انجیری (مونسترا)
می توانید برگ انجیری را به راحتی و با قلمه زنی ساقه های بریده شده در هرس گیاه تکثیر کنید. البته رایج ترین روش برای تکثیر برگ انجیری خوابانیدن هوایی (air layering) است. در ادامه هر دو روش توضیح داده می شود.
قلمه زنی ساقه ها
- با استفاده از یک قیچی باغبانی تمیز و تیز ساقه ای را که گره، ریشه هوایی و حداقل دو برگ دارد قطع کنید. گره برآمدگی کوچکی روی ساقه است که ریشه های نو از آن جا جوانه می زنند.
- اندازهی پودر دارچین روی محل برش در گیاه مادر بریزید. این کار از ورود عوامل بیماری زا به محل برش جلوگیری می کند و به بهبود بریدگی هم کمک می کند.
- قلمه بریده شده را در ظرفی قرار دهید و داخل آن آب بریزید. هر سه تا پنج روز یک بار آب ظرف را عوض کنید. اگر می توانید از آب تصفیه شده یا آب باران استفاده کنید و تا جایی که امکان دارد از آب لوله کشی استفاده نکنید.
- در عرض دو ماه رشد دسته ای از ریشه ها را مشاهده خواهید کرد. در این مرحله می توانید گیاه نو را به گلدان انتقال دهید. برای پر کردن گلدان از خاک تازه استفاده کنید و تا زمانی که گیاه با خانه نوش سازگار شود خاک آن را مرطوب نگه دارید.
خوابانیدن هوایی
خوابانیدن هوایی روشی کم خطر است که برای تکثیر بعضی از گیاهان ترجیح دارد. در این روش تا زمانی که ریشه های گیاه نو رشد نکرده اند و این گیاه آماده انتقال به گلدان نشده است، آن را از گیاه مادر جدا نمی کنند. اگر چه شاید برای مدت کوتاهی گیاه مادر ظاهر زیبایی نداشته باشد، اما داشتن یک گیاه نو سالم ارزش این تغییر ظاهری را دارد.
برای انجام این روش به اندازهی خزه، یک کیسه پلاستیکی یا سلفون و اندازهی سیم مفتولی که روکش پلاستیکی داشته باشد نیاز دارید.
- برگی را انتخاب کنید که از ساقه ای منشعب شده است و یک ریشه هوایی کوتاه زیر آن واقع شده است.
- شکاف کوچکی به اندازه یک سوم پهنای ساقه ایجاد کنید. این شکاف باید دقیقاً زیر برگ و بالای ریشه هوایی ایجاد شود.
- یک لایه سه سانتی متری از خزه را به دور شکاف بپیچید. باید اطراف شکاف یعنی پایین تر از محل اتصال برگ به ساقه را کاملاً بپوشانید.
- رطوبت خزه ها را با پاشیدن آب به آن ها افزایش دهید و پوشش پلاستیکی را به دور آن ها بپیچید. برای بستن پوشش پلاستیکی و محکم کردن آن از سیم های مفتولی روکش دار استفاده کنید. شاید کمی نامرتب به نظر برسد اما اشکالی ندارد.
- باید خزه تا زمانی که ریشه ها رشد کنند مرطوب باقی بماند و به همین دلیل در انجام مرحله قبلی دقت کنید.
- بعد از چند ماه ریشه ها رشد می کنند. در این مرحله می توانید با یک قیچی باغبانی تیز و تمیز ساقه را به همراه ریشه های نو قطع کنید و این گیاه جوان را به گلدان انتقال دهید. برای پر کردن گلدان از خاک تازه استفاده کنید.
- از قلم نیاندازید که روی محل بریدگی در گیاه مادر پودر دارچین بریزید. این کار از ورود عوامل بیماری زا به محل برش جلوگیری می کند و به بهبود بریدگی هم کمک می کند.
تعویض گلدان گیاه برگ انجیری (مونسترا)
هر دو سال یا بیشتر گیاه پنیر سوئیسی به اندازه ای رشد می کند که به تعویض گلدان نیاز پیدا می کند. در این شرایط باید برای کمک به رشد بهتر، گیاه را به گلدانی پهن تر و عمیق تر انتقال دهید. گیاه برگ انجیری گلدان هایی مانند گلدان های سفالی را که منافذ زیادی دارند ترجیح می دهد چرا که برای این گیاه جریان هوای مطلوب و زهکشی مناسب بسیار اهمیت دارد. البته گلدان های غیرسفالی هم اگر سوراخ های زهکشی داشته باشند می توانند برای نگهداری این گیاه مناسب باشند.
مراحل تعویض گلدان
- یک سوم پایین گلدان نو را با خاک مناسب پر کنید.
- برای بستن ساقه گیاه، یک پایه نگه دارنده در گلدان قرار دهید.
- گیاه را به آرامی درون گلدان بگذارید به شکلی که ریشه ها روی خاک انتهای گلدان قرار بگیرند و اطراف ریشه ها را با خاک مناسب پر کنید.
- پایه نگه دارنده را درون خاک محکم کنید و ساقه گیاه را به پایه ببندید. بهتر است برای این کار از مفتول های بستن گیاهان استفاده کنید.
آفت های رایج
پاک کردن گردوخاک از روی برگ ها با استفاده از اسفنج مرطوب یا دستمال کاغذی به تمیز ماندن گیاه کمک می کند و مانع حمله آفت ها به گیاه می شود. آفت هایی که معمولاً به گیاه برگ انجیری حمله می کنند عبارتند از: شپشک، شپشک آردی، شته، ریشک بال و کنه عنکبوتی. اگر هر کدام از این آفت ها را روی ساقه و برگ گیاه مشاهده کردید، از فاصله ای نزدیک و به شکل مستقیم آب را روی گیاه بپاشید. همچنین می توانید برگ ها را با صابون حشره کش شست وشو دهید.
مسائل رایج در نگهداری از گیاه برگ انجیری (مونسترا)
اگر چه گیاه پنیر سوئیسی تقریباً نگهداری آسانی دارد اما ممکن است در نگهداری از این گیاه آپارتمانی با مسائلی روبرو شوید. البته اگر علت بروز مشکل را پیدا کنید، می توانید به راحتی آن را برطرف کنید.
قهوه ای شدن نوک برگ ها
قهوه ای شدن نوک برگ ها معمولاً نشان دهنده این است که خاک گیاه کاملاً خشک شده است. در واقع، گیاه با یک برنامه منظم و مناسب آبکمک نشده است تا رطوبت خاک حفظ شود. در این شرایط برگ های آسیب دیده را جدا کنید و یک برنامه منظم آبکمک را شروع کنید.
اگر در اطراف لکه ها یا قسمت های قهوه ای نوک برگ ها هاله ای زرد وجود دارد، نشان دهنده این است که گیاه به بیماری قارچی مبتلا شده است. بیماری قارچی معمولاً به علت آبکمک بیش از حد یا باقی ماندن رطوبت زیاد خاک برای مدتی طولانی ایجاد می شود. در این شرایط برگ های آسیب دیده را جدا کنید و قبل از آبکمک مجدد اجازه دهید رطوبت خاک اندازهی خشک شود.
زرد شدن برگ ها
زرد شدن برگ ها یکی دیگر از نشانه های خشک شدن خاک گیاه است. برگ های قدیمی تر گیاه زودتر زرد می شوند. در این شرایط برگ های آسیب دیده را جدا کنید. خاک را بررسی کنید و اگر کاملاً خشک شده است گیاه را به خوبی آبکمک کنید.
پژمرده شدن برگ ها
اگر مشاهده کردید برگ های گیاه پژمرده شده اند باز هم مشکل مربوط به آبکمک است. گیاهی که برگ های پژمرده دارد یا بیش از اندازه آبکمک شده است یا با کم آبی روبرو شده است. آبکمک بیش از حد می تواند پوسیدگی ریشه را در پی داشته باشد. در این شرایط بهتر است گیاه را از گلدان خارج کنید و ریشه ها را بررسی کنید. ریشه ها را تمیز کنید، قسمت های نرم را جدا کنید و برای انتقال گیاه به گلدان از خاک نو استفاده کنید.
منبع: Thespruce
منبع: دیجیکالا مگ