ترس از مدرسه در بچه ها؛ علت، علائم و راه های درمان - مجله اینمن

اگر علاقمند به دریافت بهترین خدمات ویزای دانشجویی انگلیس هستید با ما همراه شوید، با مجری مستقیم ویزای تحصیلی انگلیس، با دریافت مشاوره رایگان از مجربترین تیم مهاجرتی انگلستان، بهترین مسیر را به سوی دانشگاه های انگلیس انتخاب کنید.

ترس از مدرسه در بچه ها

همان طور که اشاره شد، ترس از مدرسه در بچه ها معمولاً از سن 1 تا 2 سالگی آغاز شده و تا سنین 7 تا 10 سالگی ادامه دارد. در واقع، حدود 2 تا 5 درصد بچه ها در چنین سنینی و در صورت رفتن به مدرسه گمان می نمایند که احساس راحتی و آرامش خانه را از دست می دهند. به علاوه اضطراب جدایی از والدین نیز منجر به افزایش استرس آنان در محیط مدرسه یا مهد می گردد.

این موضوع در بچه ها و در حد کنترل شده می تواند تا حدودی طبیعی باشد. همچنین اختلال ترس از مدرسه به مرور زمان، با رشد کودک و تمایل له استقلال بیشتر وی کاهش یافته و از بین می رود. با این حال، در برخی از شرایط ممکن است ترس از مدرسه مدت زمان طولانی تری به همراه کودک باقی بماند. در این صورت است که والدین باید به دنبال راه های درمانی مؤثری برای کاهش استرس کودک خود باشند؛ چرا که عدم درمان ترس از مدرسه در بچه ها ممکن است موجب بروز آسیب های جسمی و روحی شدیدی به آنان گردد.

ترس از مدرسه چه علائمی به همراه دارد؟

بچه ها مبتلا به فوبیای مدرسه رفتن اغلب هنگام جدا شدن از والدین یا قرار دریافت در شرایطی غیر از محیط خانه از نظر عاطفی احساس ناامنی نموده و دچار استرس می شوند. در ادامه رایج ترین علائم ترس از مدرسه در افراد را بیان می کنیم.

• بروز علائم جسمی قبل از رفتن به مدرسه یا مهد مانند ناراحتی معده، حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا خستگی بیش از حد (به طور معمول، بسیاری از این علائم حتی دلایل پزشکی قابل شناسایی نیز ندارند.)
• بداخلاقی، چسبیدن به والدین، بروز علائم شدید استرس در هنگام دوری از والدین
• ترس های غیرمنطقی و شدید مانند ترس از تنهایی
• امتناع کودک از رفتن به مدرسه با بهانه تراشی های متعدد
• بدخوابی، کاهش خواب یا دیدن کابوس های مکرر
• بروز علائم اضطراب در روزهای عادی مراجعه به مدرسه و بهبود شرایط کودک در روزهای تعطیل

دلایل ترس از مدرسه چه چیزهایی می توانند باشند؟

مطالعات نشان داده اند که 5 عامل اصلی در بروز رفتارهای مرتبط با اختلال ترس از مدرسه در بچه ها تأثیر چشم گیری دارند. این عوامل عبارتند از:

• خصوصیات دموگرافیک جامعه مورد نظر
• اضطراب
• افسردگی
• فاکتورهای تحصیلی
• فاکتورهای خانوادگی

با در نظر دریافت هر یک از موارد مذکور، دلایلی که در ادامه آورده ایم، می توانند در تشدید اضطراب کودک، امتناع از مدرسه رفتن و عدم تمایل به آن تأثیرگذار باشند:

• انتقال یافتن به مدرسه جدید، رفتن به پایه های بالاتر یا آغاز کلاس های جدید
• بروز تغییرات ناخوشایند در زندگی مانند ترک یکی از والدین، طلاق، مرگ یا اتفاقات آسیب زای دیگر
• اضطراب اجتماعی یا کم رویی کودک
• مورد خشونت یا قلدری قرار دریافت در مدرسه
• ترس از عملکرد ضعیف، دریافت نمرات بد یا مردودی در مدرسه
• ترس از داشتن روابط منفی با معلمان یا هم کلاسی ها
• ترس از مورد تمسخر یا تنبیه قرار دریافت در مدرسه
• حمایت بیش از حد والدین و وابسته کردن کودک به خود

توجه داشته باشید که هر کودکی در ابتدای دوران تحصیلی خود ممکن است احساس ترس از مدرسه را تجربه کند. با این حال، کوچک ترین فرزندان خانواده یا بچه ها دارای بیماری های مزمن بیش از سایر بچه ها در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارند.

چگونه می توان به درمان اختلال ترس از مدرسه یاری کرد؟

همان طور که اشاره شد، ترس از مدرسه در بسیاری از بچه ها شایع است. همچنین به مرور زمان با بالا رفتن سن و افزایش تمایل فرد به استقلال یافتن از والدین این ترس در آنان از بین می رود. با این حال در برخی از موارد این ترس ممکن است شدید بوده و موجب آسیب زدن به فرایند تحصیلی کودک گردد. در چنین شرایطی، برای جلوگیری از طولانی مدت بودن ترس فرزندتان نسبت به مدرسه رفتن بهتر است راه های درمانی توصیه شده را در پیش بگیرید و به بهبود شرایط او یاری کنید.

برای این منظور، ابتدا به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بیماری ها یا ناراحتی های جسمی فرزندتان مانند ناراحتی معده، حالت تهوع و … مورد آزمایش قرار گیرند. در این صورت پزشک می تواند ارتباط یا عدم ارتباط این علائم به بیماری های جدی جسمانی کودک را آنالیز نموده و در صورت احتیاج روش درمانی مربوطه را تجویز کند.

پس از برطرف ناراحتی های جسمی کودک تان می توانید با مشاوران، معلمان یا روان شناس مدرسه فرزندتان صحبت کنید و دلایل اصلی ترس کودک از مدرسه اش را بیابید. برای مثال، می توانید برنامه ای با کارکنان و معلمان برای حضور در مدرسه تنظیم کنید، زمانی را با فرزندتان بگذرانید تا بهتر بتوانید رفتارهای مرتبط با اضطراب و امتناع کودک از مدرسه رفتن را دریابید.

به طور کلی، دلایل ترس کودک از مدرسه می توانند مبتنی بر رفتارهای داخل خانه، مدرسه و حتی محیط پیرامونش باشند. به همین دلیل، با روش های متعددی در داخل خانه و محیط مدرسه می توان به کاهش ترس کودک یاری کرد. در ادامه چند مورد از مؤثرترین روش های یاری به فرزندان در کاهش اضطراب آنان نسبت به مدرسه رفتن را بیان می کنیم.

1. صحبت کردن با کودک

برخی اوقات بچه ها تا زمانی که از آنان سؤال نگردد، علت احساسات و رفتارهای خود را شرح نمی دهند. بنابراین برای یاری به کودک تان می توانید با او ارتباط برقرار کنید و در خصوص مدرسه و احساسش نسبت به مدرسه رفتن سؤال کنید. توجه داشته باشید به جای پرسیدن سؤالاتی که احتیاج به پاسخ های بله یا خیر دارند، بهتر است سؤال هایی بپرسید که احتیاج به شرح بیشتر و پاسخ های جامع تر دارند. برای مثال، سؤالی مانند چه چیزی تو را در مدرسه ناراحت می نماید؟ می تواند آغاز خوبی برای پی بردن به احساسات و دلایل ترس کودک باشند.

2. شناسایی موانع یادگیری

در این مورد شما به عنوان والدین کودک تان باید آنالیز کنید که آیا ضعف علمی فرزندتان یا ناتوانی او در یادگیری می توانند دلیل ترسش از مدرسه رفتن باشند یا خیر. به عبارتی، برخی از بچه ها ممکن است که علی رغم داشتن عملکردی عالی در تحصیل، به دلیل ترس از شکست، نسبت به مدرسه رفتن هراس داشته باشند.

بیشتر بخوانید: افزایش مهارت های یادگیری با 10 راه چاره موثر

3. حمایت از کودک

همچنین برای کاهش ترس فرزندتان از مدرسه احتیاج است تا از او حمایت کنید. برای مثال، می توانید بدون نشان دادن علائم نگرانی در رفتار خود، به کودک تان اطمینان بدهید که همه چیز خوب خواهد شد و به مرور زمان ترس او از مدرسه رفتن از بین خواهد رفت.

4. مشورت با معلمان مدرسه

یکی دیگر از روش های بسیار مؤثر در کاهش اضطراب کودک این است که با معلمان یا همکلاسی های نزدیک به فرزندتان صحبت کنید تا در هنگام ترس یا اضطراب او و برای حل مسائلش در حد توان به کودک تان یاری نمایند و در کنارش باشند.

5. یاری به بهبود روابط محبت آمیز کودک

همچنین می توانید به کودک تان یاری کنید تا دوستان بیشتری پیدا کند. برای این منظور می توانید تعدادی از همکلاسی های او را به خانه دعوت کنید. به علاوه، ثبت نام فرزندتان در باشگاه های ورزشی، کلاس های غیردرسی و … نیز راه چاره های خوبی هستند.

6. ارزیابی برنامه روزانه کودک

برنامه روزانه فرزندتان را آنالیز کنید و اطمینان حاصل کنید که او در مدرسه فرصت کافی برای موفقیت داشته، می تواند اعتماد به نفسش را تقویت کند و در فعالیت های مورد علاقه اش شرکت می نماید. در واقع، این روش موجب افزایش تمایل کودک نسبت به تحصیل شده و احساس راحتی بیشتری در مدرسه خواهد داشت.

7. تربیت فرزندی توانمند

به فرزندتان یاری کنید تا بتواند از خودش در مقابل زورگویی و قلدری دیگر همسالانش دفاع نموده و حق خود را از آنان پس بگیرد. در عین حال توجه داشته باشید که زیاده روی در این زمینه ممکن است نتایج برعکس داشته باشد. به همین دلیل، به فرزندتان تأکید کنید که از دعواهای بی دلیل و غیرمنطقی با همکلاسی هایش اجتناب کند! همچنین در صورت لزوم می توانید خودتان به صورت مستقیم مداخله نموده و شرایط سخت محیط مدرسه و رفتارهای نامناسب سایر بچه ها را به مدیر، معلمان یا والدین شان گزارش دهید.

8. برداشتن قدم های کوچک

به عنوان یک راه چاره دیگر می توانید در ابتدای آغاز تحصیل فرزندتان، او را به ماندن در مدرسه به اندازه مدت زمانی کوتاه تشویق کنید. سپس به تدریج این بازه زمانی را افزایش دهید. به مرور زمان کودک تان توانایی ماندن در مدرسه به اندازه یک روز کامل را به دست می آورد.

9. جایزه دادن به کودک

همچنین برای تشویق کودک به کنار گذاشتن ترس هایش می توانید از سیستم پاداش و تنبیه نیز بهره ببرید. برای مثال، اگر کودک تان بدون ترس به مدرسه رفته، به خوبی با معلمان و همکلاسی های خود ارتباط داشته باشد، جایزه ای هر چند مختصر به او بدهید. در مقابل، در صورت امتناع فرزندتان از رفتن به مدرسه می توانید به عنوان تنبیه او را از انجام فعالیت های مورد علاقه اش در داخل خانه منع کنید.

10. مراجعه به مشاور یا روانشناس

اگر هر یک از روش های فوق مؤثر نبوده و ترس کودک تان از مدرسه رفتن به مرور زمان شدت می یابد، بهتر است برای بهبود فرزندتان از مشاوران و روان شناسان متخصص در این زمینه یاری بگیرید. همچنین اگر فکر می کنید که اختلال ترس از مدرسه در کودک تان ریشه ای عمیق دارد یا مسائل خانوادگی تأثیر بسیار بدی روی فرزندتان داشته، در این مورد نیز مراجعه به روان شناسان راه چارهی مناسب تری به نظر می رسند.

جمع بندی

در این مقاله، به آنالیز اختلال ترس از مدرسه، علائم، دلایل و راه های یاری به بهبود آن پرداختیم. نظر شما در خصوص رفتارهای ناشی از هراس بچه ها نسبت به مدرسه رفتن چیست؟ شما برای کاهش ترس فرزندتان از مدرسه رفتن چه کارهایی انجام داده اید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.

در سرانجام، برای افزایش اطلاعات خود در خصوص اختلالات رایج یادگیری در بچه ها و روش های بهبود آن می توانید به مطلب اختلال یادگیری در بچه ها، علت و درمان مراجعه کنید.