روزشمار: 23 بهمن؛ جشنواره فانوس چین

به گزارش مجله اینمن، جشن فانوس، جشن سنتی چین است که در روز پانزدهم نخستین ماه سال قمری در گاه شماری چینی جشن گرفته می شود. این جشن نمایانگر سرانجام سال نوی چینی است.

با تور چین سفری خاطره انگیز را تجربه کنید.

جشنواره فانوس چین بیش از 2000 سال است که در روز پانزدهم نخستین ماه سال قمری جشن گرفته در گاه شماری چینی می گردد. در این روز در بین چینی ها مرسوم است که ردیف هایی از شمع را در جلوی خانه هایشان روشن می کنند و هنگام شب، فانوس در دست، راستا می پیمایند. در گذشته، فانوس ها ساده بودند و تنها امپراتوران و اشراف، فانوس های آراسته و بزرگ داشتند اما در سال های اخیر، فانوس ها با طرح های جدید و متنوع تزیین می شوند. مثلاً فانوس هایی به شکل جانوران مرسوم است. ریشه این جشن به امپراتوری هان و بیش از 2000 سال پیش بازمی گردد.

این جشنواره پس از جشنواره فصل بهار، نخستین جشن مهم به شمار می آید، چون مهم ترین فعالیت شب های برگزاری این رویداد، تماشای فانوس های شگفت انگیز چینی محسوب می گردد و چون تمام خانواده ها در این روز yuanxiao می خورند، به همین دلیل این جشن را جشنواره Yuan Xiao می نامند. خوردن Yuanxiao که به tangyuan هم معروف است، به بخش مهم و اصلی این جشنواره تبدیل شده است. این غذا کوفته درشت برنجی است که از آرد برنج چسبناک درست می گردد و داخل آن با مواد مختلف پر می گردد.

این جشنواره به دلیل فعالیت های پربار و متنوعش، به عنوان مفرح ترین جشن در میان جشنواره های چینی و روز قدردانی برای ماه کامل درخشان و روز تجدید دیدار و هم بستگی خانواده ها معروف است. در این جشنواره، تعداد زیادی دلقک، افرادی که با چوب های بلند راه می روند، بندباز، سکوهای سیار برای اجرای نمایش و برنامه های راهپیمایی، موسیقی و طبل کوبی وجود دارد و البته پایکوبی های معروف چینی مثل پایکوبی شیر و اژدها و ترقه و آتش بازی نیز در این رویداد برگزار می گردد. بچه ها فانوس های خود را در اطراف روستا می گردانند و خانواده ها دور هم جمع می شوند و به امید شانس و اقبال خوب و هم بستگی خانواده، کوفته های برنجی شیرین می خورند. امروزه، به دلیل فرصتی که این جشنواره در اختیار دختران و پسران جوان قرار می دهد تا عصر با هم به گردش بروند، گاهی از آن به عنوان روز عشاق (ولنتاین) چینی یاد می گردد.

فانوس های تزئین شده در خیابان ها آویزان می شوند، برنامه های آتش بازی ترتیب داده می شوند و غذاهای ویژه ای برای شام آماده می شوند از جمله کوفته های درشتی که از آرد برنج چسبناک درست می شوند و داخل آن با مواد شیرین پر می گردد. این جشن ها از چین تا نیویورک شامل منظره تماشایی از غذاهای خوشمزه و ضیافت های خیابانی است.

این جشنواره نه تنها به مناسبت انتها سال نو چینی برگزار می گردد بلکه غالباً به طور سنتی فرا رسیدن فصل بهار و روزهای بلندتر سال را جشن می گیرد. این جشنواره با تزئینات ساده به عنوان نشانه قدردانی از نخستین ماه کامل سال جدید آغاز می گردد. این مناسبت به مرور زمان ارتقا یافته و به جشن مهمی با فانوس های بسیار مزین و تزئینات دیگر تبدیل شده است.

تاریخچه جشنواره فانوس چین

در اوایل حکومت سلسله امپراتوری شرقی هان، امپراتور مین پیرو بودا بود. پس از اینکه متوجه شد تعدادی از راهبان، روز پانزدهم نخستین ماه سال قمری در معابد به نشانه ادای احترام به بودا فانوس روشن می کنند، دستور داد تمام معابد و خانه ها در آن شب فانوس روشن کنند. این مراسم به تدریج در میان مردم به یک جشنواره تبدیل شد.

هر چند داستان های مربوط به ریشه های جشنواره فانوس متفاوت است، اما همگی عمیقاً در تاریخ و پیشینه این جشن ریشه دارند. به نظر برخی، سالروز میلاد Tianguan، خدای بخت و اقبال خوب در آیین تائو، با این جشنواره متقارن است و بنابراین این جشن ها به امید شانس و اقبال خوب برگزار می گردد. این جشن ها به مرور زمان، شکل جشنواره فانوس فعلی و امروزی را به خود گرفت.

داستان دیگری درباره خاستگاه این جشنواره بر امپراتور جید، یکی از کنندگان نخستین خدا در فرهنگ، مذاهب سنتی و اسطوره شناسی چین متمرکز است. این افسانه تعریف می کند که چگونه پرنده مورد علاقه امپراتور جید، زمانی که به سمت زمین پرواز می کرد، صید و کشته شد. امپراتور که از این موضوع خشمگین شده بود به نشانه تلافی، طوفان آتشی راه انداخت در حالی که از قبل، دختر امپراتور نسبت به آن به مردم هشدار داده بود.

مردی خردمند از یکی از روستاها پیشنهاد داد تا مردم فانوس های قرمزی را در بیرون از خانه ها آویزان کنند و به مدت سه روز آتش به پا کنند، تا امپراتور جید را فریب دهند. بدین ترتیب او فکر می کرد روستا در آتش شعله ور است.