سرنوشت عجیب پول های بلوکه ایران در چین - مجله اینمن

با ما همراه باشید و با تور چین ارزان از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

به گزارش تجارت نیوز، چین یکی از آن ها است که دست کم در 10 سال گذشته با کنار رفتن رقبای تجاری به مرور تبدیل به بزرگترین بازیگر بازار های ایران شده و در کنار آن کشور های هند، ژاپن، عراق، کره جنوبی و لوکزامبورگ بیشترین میزان منابع اقتصادی ایران را در اختیار دارند که در موسسات و بانک های آنان مسدود شده است.

این رابطه شفاف نیست

سوابق رایزنی وزارت خارجه جمهوری اسلامی درباره بازپس دریافت منابع اقتصادی ایران و ارتباطات تجاری با چین شفاف نیست. چین یکی از کشور هایی است که روابط تجاری تقریباً گسترده ای با ایران دارد و حتی با وجود تحریم های ایالات متحده در چهار سال اخیر خرید نفت را ادامه داده و یکی از تنها کانا ل های باز تجارت کشور بود.

اما این دوستی و شراکت یک طرفه است! چینی ها برای مدتی طولانی پیش از کشیده شدن موضوع به رسانه ها مشغول جارو کردن کف اقیانوس های ایران و از بین بردن زیست بوم گیاهی و جانوری در محیط زیست بودند.

مناطق کویری ایران تبدیل به محیطی برای آزمایش و احداث بی سر و صدای مزارع استخراج ارز دیجیتال (بیت کوین) شده و در شرایطی که ایرانیان با خاموشی های متعدد روبه رو می شوند، قیمت پایین برق ایران برای چین به فرصتی طلایی برای تجارت و سودآوری بدل گشته است.

از سوی دیگر، مسدود شدن دارایی در چین با بلوکه شدن پول در کشور های اروپایی متفاوت است. طرف غربی مسدود شدن را اعلام می نماید و در صورت حصول توافق یا سازش آن ها را آزاد نموده و در اختیار کشور قرار می دهد.

این در حالی است که چینی ها از لفظ امانت داری استفاده می کنند و به طور رسمی بلوکه شدن منابع اقتصادی را اعلام نمی کنند. متأسفانه کنندگان وزارت خارجه ما هم می گویند منابع ارزی ذخیره شده!

این در حالی است که وقتی مسئولان و کنندگان کشور به آن ها مراجعه می کنند هزاران بهانه می آورند و در نهایت به دلیل مسائل مختلفی که بخشی از آن به بخاطر نبود رایزنی مناسب میان دستگاه سیاست خارجی دو کشور و دست پایین است، پیشنهاد پرداخت با ارز خودشان (یوآن) می دهند یا مبادله کالا به کالا! رابطه ای که شفاف نیست و طرف چینی دوستی بی تفاوت است که فقط به منافع خود می اندیشد.

رقم دقیق چقدر است؟

آمار و میزان دقیق دارایی های بلوکه شده ایران در چین معین نیست. متأسفانه اعداد و ارقام بسیار زیادی در خصوص میزان دقیق طلب ایران از چین در رسانه ها توسط مسئولان عنوان می گردد.

خبرگزاری ترند با مرور آمار تجارت سالانه ایران و چین و نیز اظهارات پیشین مقامات ایرانی در سال 2013، حجم احتاقتصادی همه دارایی های بلوکه شده ایران در چین را تا 47 میلیارد دلار ارزیابی نموده است.

این گزارش می افزاید: براساس آمار گمرک چین، در 9 ماه ابتدایی سال 2013، 16.01 میلیون تن نفت از ایران وارد شده است که برابر با 428160 بشکه نفت در روز است. با در نظر دریافت این آمار، چین در این مدت 12.3 میلیارد دلار نفت از ایران وارد نموده است.

چین هزینه نفت وارداتی از ایران را به واحد پولی خود یعنی یوان به حساب داخلی در بانک های این کشور واریز نموده و تهران حق دارد تنها برای خرید و واردات کالا چینی از آن استفاده کند. در همین سال آمار گمرک ایران نشان می دهد 5.791 میلیارد دلار کالا از چین به ایران وارد شده است.

این در حالی است که محمد باقر نوبخت در زمانی که سخنگوی دولت ایران بود در سال 1392، گفته بود 22 میلیارد یورو از پول ما در چین مانده است. او این موضوع را در روز نخست سفر رئیس مجلس به چین در صحن علنی مجلس طرح نموده بود. پیش از این اعلام حمید صافدل، معاون قبلی وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام نموده بود صد میلیارد دلار از دارایی های ایران در خارج از کشور بلوکه شده است.

همچنین روزنامه شرق، 17 بهمن 1395 در گزارشی به نقل از مدیرعامل شرکت ملی نفت، از بلوکه شدن 18 میلیارد دلار پول ایران در چین خبر داده بود که قرار بوده از محل این 18 میلیارد دلار سه برابر آن وام از سوی چینی ها در اختیار شرکت های ایرانی قرار داده گردد که هنوز تکلیف آن معین نشده است. این در حالی است که ما شاهد تمایل به تعمیق دوستی و روابط بیشتر با چین و امضاء قراردادی 25 ساله با آن ها هستیم.

طلب ملی را با فناوری مبادله کنید

همان طور که اشاره شد، بخش زیادی از پول های بلوکه شده مربوط به فروش نفت است. قسمتی دیگر نیز از انتقال حدود 25 میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده ایران در کشور های اروپایی به بانک های چینی حکایت دارد و به ایران فقط امکان و اجازه خرید کالا چینی داده شده است.

پس عجیب نیست که بار ها می شنویم مسئولان به دنبال دریافت کالا در ازای طلب کشور هستند، روشی که در سال های گذشته تکرار شد و آثار زیان بار آن همچنان قابل مشاهده است. متأسفانه در آن سال ها پول نفت به واردات محصولات کشاورزی، پارچه و دیگر کالا هایی که به فراوری ملی ضربه می زدند، تبدیل می شد.

در واقع، تاوان تصمیم دولتمردان، قدرت رایزنی و چانه زنی بسیار پایین کشور را فراوریکنندگان و کارگران این واحد ها پرداخت می کردند که با از دست رفتن بازار و ناتوانی برای رقابت با کالا های چینی روبه رو می شدند و مجبور به تعطیلی واحد های فراوریی یا ادغام با دیگر کارخانه ها شدند.

معلوم نیست این ماجرا صرفاً بخاطر تحریم این اتفاق می افتاد یا باز در صورت جست وجو به سرنخی از فساد سیستماتیک دست پیدا می کنیم. بیان می گردد این پول ها به وسیله واردات تجهیزات به کشور جبران خواهند شد.

در صورت صحت این ادعا، میل ما این است که طلب ایرانیان از راه واردات فناوری، دانش فنی و تجهیزات به روز پرداخت گردد تا به دست فراوریکنندگان داخلی برسد تا با این روش امکان اشتغال زایی، ارزش افزوده و راه اندازی ظرفیت کارخانه های فراوری شده و حذف وابستگی به کالای چینی در داخل به وجود آید.

همچنین، شرکت های ایرانی به جای تحمل آن همه سختی برای پرداخت پول به چین و تأمین کالا های مورد احتیاج خود از این جهت با کشور خودمان و تأمین کننده داخلی احتیاج های خود را مبادله کنند.